Sejmowe komisje o sprawach nauczycieli – specjalistów i logopedów.
9 maja 2023 r. nasze przedstawicielki – Katarzyna Bekier i Edyta Książek uczestniczyły w pracach sejmowych komisji zajmujących się sprawami nauczycieli – specjalistów, w tym także nauczycieli logopedów.
Katarzyna Bekier, Oddział ZNP w Pabianicach, brała udział w posiedzeniu sejmowej Komisji Zdrowia, która była poświęcona nowej ustawie o niektórych zawodach medycznych. W trakcie posiedzenia zapowiedziano wniesienie poprawki wyłączającej logopedów z listy zawodów medycznych (to postulat logopedów)!
Edyta Książek, członek ZG ZNP uczestniczyła w posiedzeniu „Podkomisji stałej do spraw jakości kształcenia i wychowania”, podczas której przedstawiła parlamentarzystom „Informację na temat wyników badania ankietowego w sprawie warunków pracy nauczycieli specjalistów” przeprowadzonego przez ZNP.
Celem badania było zdiagnozowanie aktualnej sytuacji i skali problemów występujących wśród tej grupy nauczycieli. Wyniki badania zostały przekazane sejmowej Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży oraz Ministrowi Edukacji i Nauki.
Analiza wyników badania ujawnia braki w zatrudnieniu nauczycieli specjalistów.
W 21,7% szkół i placówek nie zatrudniono pedagoga, 30,7% – pedagoga specjalnego, 32,9% – psychologa, 33,1 – logopedy i 65% – terapeuty pedagogicznego.
Zatrudnienie na ww. stanowiskach, uwzględniające wymiar zatrudnienia (pełny/niepełny), kształtuje się w następujący sposób:
• pedagog – 56,8% pełny wymiar / 21,5% niepełny wymiar,
• pedagog specjalny – 22,5% pełny wymiar / 46,8% niepełny wymiar,
• psycholog – 29,6% pełny wymiar / 37,5% niepełny wymiar,
• logopeda – 30,9% pełny wymiar / 36% niepełny wymiar,
• terapeuta pedagogiczny – 13,1% pełny wymiar / 21,9% niepełny wymiar.
60% proc. uczestników badania wskazało, że zwiększył się ich zakres zadań realizowanych poza pensum. Ponadto, wykonywane zadania przekraczają tygodniową normę czasu pracy (40 godzin) – tak odpowiedziało 49,4% respondentów.
W przypadku pedagogów specjalnych należy zwrócić szczególną uwagę na wymiar zajęć rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych realizowanych przez tych nauczycieli w ramach pensum. Zajęcia te realizowane są często w wymiarze powyżej 10 godzin tygodniowo (również w sytuacji zatrudnienia w niepełnym wymiarze), co prowadzi do sytuacji, że nauczyciele ci przekraczają obowiązujące normy czasu pracy, z uwagi na wykonywanie szeregu innych zadań i czasochłonnych czynności (np. związanych z prowadzeniem dokumentacji) do czego obligują ich przepisy prawa.
Szkoły i placówki nie są wyposażone w narzędzia do przeprowadzania badań diagnostycznych dzieci i młodzieży – potwierdza to aż 72,6% badanych.
65,3% nauczycieli specjalistów uczestniczących w badaniu nie ma dostępu do pomocy metodycznej, a 20,1% stwierdziło brak możliwości skorzystania z bezpłatnych form doskonalenia zawodowego.
Według respondentów źródłem problemów występujących w ich pracy zawodowej jest:
• duża liczba tworzonych dokumentów – zbyt obszerne procedury biurokratyczne (83,2% respondentów),
• niedostateczne wyposażenie w specjalistyczny sprzęt (58% respondentów),
• zbyt mała liczba zatrudnionych w szkole specjalistów (33,7% respondentów),
• niedostateczna współpraca z rodzicami uczniów wymagających szczególnej pomocy (32,9% respondentów),
• mała dostępność do bezpłatnych form doskonalenia zawodowego (30,2% respondentów),
• brak wsparcie metodycznego (29,1% respondentów),
• niedostateczna współpraca z innymi nauczycielami (17,4% respondentów),
• brak wsparcia ze strony nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez dyrektora szkoły/placówki (14,35% respondentów),
• brak wsparcia ze strony nadzoru pedagogicznego sprawowanego przez kuratora oświaty (12,6% respondentów).
Ponadto, zgłoszone przez respondentów problemy dotyczyły m. in.:
• niskich płac,
• zastępstw za nieobecnych nauczycieli (bezpłatnych), ich duża liczba uniemożliwia realizację własnych zadań,
• zbyt dużego obciążenia obowiązkami,
• braku gabinetów do prowadzenia zajęć,
• wykorzystywania prywatnego sprzętu do pracy zawodowej,
• niskiej jakości szkolnych komputerów i problemów z internetem,
• braku dostępności specjalistów, konsultacji lekarskich, superwizji zewnętrznej,
• pracy z dziećmi obcojęzycznymi,
• łączenia w grupy uczniów z różnymi rodzajami dysfunkcji, na zajęciach specjalistycznych (brak środków finansowych),
• zbyt dużej liczebność klas,
• zbyt dużej liczebność grup podczas realizacji zajęć specjalistycznych – w grupach są uczniowie z różnymi deficytami rozwojowymi,
• trudności w zapewnieniu właściwej realizacji zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w sytuacji dowożenia uczniów,
• wzrostu sytuacji stresogennych.
Wnioski z badania ZNP:
1. Konieczność zwiększenia zatrudnienia nauczycieli specjalistów i monitorowanie sytuacji w tym zakresie (zatrudnienie powinno być adekwatne do potrzeb)
2. Stworzenie możliwości elastycznego zatrudniania nauczycieli specjalistów w ramach ustawowych norm zatrudniania
3. Położenie większego nacisku na indywidualizację pracy z uczniem
4. Poprawa warunków pracy nauczycieli specjalistów, w tym stworzenie odpowiednich warunków umożliwiających prowadzenie indywidualnych oddziaływań terapeutycznych
5. Zwiększenie nakładów finansowych przeznaczonych na wyposażenie szkół i placówek w narzędzia diagnostyczne i specjalistyczny sprzęt – także komputerowy
6. Wyeliminowanie nieprawidłowości związanych z przekraczaniem norm czasu pracy
7. Weryfikacja zakresu zadań realizowanych przez nauczycieli specjalistów
8. Zwiększenie zatrudnienia nauczycieli metodyków i możliwości korzystania przez nauczycieli specjalistów z bezpłatnych form doskonalenia zawodowego
9. Większe wsparcie ze strony nadzoru pedagogicznego
10. Podjęcie przez Ministerstwo Edukacji i Nauki zdecydowanych działań w zakresie odbiurokratyzowania pracy szkoły, w tym pracy nauczycieli specjalistów
