12 marca 2024 r. delegacja ZNP w składzie: Bożena Dwornik, przewodnicząca Krajowej Sekcji Pracowników Administracji i Obsługi ZNP i Ewa Stelmach, członek Prezydium KSPAiO oraz Grzegorz Gruchlik, wiceprezes ZG ZNP, spotkała się z dr. Liwiuszem Laską, Dyrektorem Generalnym w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Rozmowy dotyczyły sytuacji pracowników administracji i obsługi placówek samorządowych placówek oświatowych. Przedstawiciele ZNP postulowali m.in. wyłączenie dodatków z płacy minimalnej i powiązanie jej z wynagrodzeniem zasadniczym. Zgodnie z ustaleniami, rozmowy będą kontynuowane.

 

 

 

 

 

 

 

Już po raz 17. spotkała się Pomorska Rada Oświatowa, kilkaset osób - dyrektorów szkół, samorządowców, nauczycieli i ekspertów wspólnie debatowało nad kierunkami zmian w polskiej oświacie. Dziękujemy za zorganizowanie przez MARSZAŁKA Wojewodztwa Pomorskiego I części debaty o przyszłości polskiej edukacji w dniu 11 marca godz.11.00 - 14.00 w Gdańsku. Dziękujemy za udział w debacie kol. Sławomirowi Broniarzowi- Prezesowi ZNP oraz członkom i członkiniom ZNP okręgu pomorskiego. W Pomorskiej Radzie Oświatowej z ramienia ZNP zasiadają: Elżbieta Markowska - prezes okręgu pomorskiego ZNP oraz Franciszek Potulski - były sekretarz stanu w MENIS /2003-2004/.

Przypomnijmy, że PRO jest społecznym organem systemu oświaty, działającym w województwie pomorskim. Powołana została przez sejmik województwa w 2016 roku. Rada jest organem opiniodawczo-doradczym i koncentruje się na rozpoznawaniu potrzeb oświatowych na obszarze województwa pomorskiego oraz nakreślaniu sposobów ich zaspokajania.

11marca br godz.14.00- 16.00 kolejne spotkanie zorganizowane z inicjatywy Pani Wojewody Beaty Rutkiewicz OKRĄGŁY STÓŁ DLA POMORSKIEJ EDUKACJI / II części / w którym udział wzięli kurator pomorski, przedstawiciele samorządów, pracodawców, organizacji uczniowskich, związków zawodowych, pracownicy naukowi uczelni wyższych, dyrektorzy, nauczyciele.

Prezes okręgu pomorskiego ZNP kol. Elżbieta Markowska w swoim 3 min. wystąpieniu odnosiła się do: praw i obowiązkow uczniów w kontekście praw i obowiązkow nauczycieli, funkcjonujących komisjach dyscyplinarnych dla nauczycieli w tym braku szkoleń specjalistycznych - prawnych dla osób prowadzących postępowania dyscyplinarne; warunkow i czasu pracy nauczycieli we wszystkich typach szkół i placówek oświatowych; trudności realizacji przez nauczycieli podstawy programowej w szkołach i placówkach specjalnych; przyczyn w pozyskiwaniu kadry nauczycielskiej na wszystkich etapach kształcenia w tym specjalistów do pracy z dziećmi i młodzieżą ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi; braku rownych szans "dostępności" uczniów z uwagi na niedostosowanie infrastruktury szkół i placówek dla dzieci i młodzieży z fizyczną niepełnosprawnością; systemowych rozwiązań nauczycielskich wynagrodzeń - szybkiego procedowania inicjatywy obywatelskiej ZNP - zmiany systemu wynagrodzenia nauczycieli, pozwalającej na kształtowanie wynagrodzeń w oparciu o przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej, odejście od ustalanej co rocznie w ustawie budżetowej kwoty bazowej uchwalanej przez parlament oraz wpływów politycznych; poprawy wizerunku nadzoru pedagogicznego i zatrudnianiu wysokiej klasy specjalistów - wizytatorów. Samorządowcy podnosili problemy związane z : finansowaniem szkół i placówek niepublicznych; subwencji oświatowej - w tym jej zwiększenia na rzecz realizacji zadań oświatowych zlecanych przez państwo; przekazaniu niektórych kompetencji kuratorów do centrów edukacji nauczycieli / placówek doskonalenia nauczycieli w tym zatrudniania przez te instytucje nauczycieli metodyków. Pracodawcy zgłaszali podwyższenie wagi dla niepełnosprawnego ucznia w szkołach branżowych. Uczelnie wyższe przedstawiały problemy związane z kształceniem nauczycieli i w późniejszych etapach ich doskonaleniem przez firmy zewnętrzne.

Pani Wojewoda pomorska zobowiązała uczestników do pisemnego przesłania uwag i propozycji zmian na adres Urzędu Województwa Pomorskiego w celu wypracowania dokumentu dla Pani minister /w ciągu trzech tygodni/.

Dziękujemy kol.Elzbiecie Markowskiej - Prezesowi okręgu pomorskiego ZNP za aktywny udział i reprezentowanie środowiska pomorskiego ZNP w wydarzeniu.

Zakaz zadawania prac domowych ingeruje w autonomię nauczyciela

ZNP opiniując ministerialny projekt ws. oceniania, zwraca uwagę, że zakaz zadawania prac domowych ingeruje w autonomię nauczyciela. Odebranie nauczycielowi prawa do wyboru stosowanych przez niego metod dydaktycznych stanowi ingerencję w autonomię nauczyciela. Podważa jego kompetencje i ogranicza możliwość realizacji celów dydaktycznych w sposób uznany za najwłaściwszy wobec potrzeb i możliwości uczniów.

Wg ZNP, w miejsce takiej ingerencji w metodykę nauczania lepsze byłoby wydanie rekomendacji, wytycznych służących efektywnemu wykorzystaniu samodzielnej pracy ucznia i określeniu jej miejsca w procesie dydaktycznym. 

Zamiast likwidować prace domowe, należy je ograniczyć oraz czynić z nich lepsze narzędzie nauki. 

Zdaniem ZNP, jeśli nauczyciel może zadać uczniowi pracę domową, to należy również umożliwić uczniowi uzyskanie oceny z odrobionej pracy.

– To nauczyciele wymagają dzisiaj największego wsparcia i dowartościowania – mówił dr Tomasz Gajderowicz, zastępca dyrektora Instytutu Badań Edukacyjnych podczas środowej (28.02.2024) konferencji „Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży. Wspólna praca, najlepsze rozwiązania”współorganizowanej przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. W konferencji uczestniczył prezes ZNP Sławomir Broniarz oraz przedstawiciele Związku.

Ministrowie, parlamentarzyści, specjaliści, przedstawiciele organizacji pozarządowych dyskutowali o rozwiązaniach na rzecz systemowego wsparcia zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Jednym z wątków dyskusji był także dobrostan nauczycieli i nauczycielek. 

Dr Gajderowicz przywołał wyniki badania PIRLS z 2021, które porównywało dobrostan nauczycieli, ich satysfakcję zawodową, ich poczucie przynależności  między rokiem 2016 a 2021. 

– Dobrostan uczniów jest bardzo, bardzo nisko, ale można być jeszcze niżej, jeśli chodzi o to, co się wydarzyło w ostatnich latach z tymi, którzy w największym stopniu są blisko uczniów, z tymi, o których w takiej dyskusji jak dzisiaj, mówi się zdecydowanie za mało – z nauczycielami – zaznaczył. 

Podczas spotkania został zaprezentowany projekt IBE pn. “Wspieranie dostępności edukacji dla dzieci i młodzieży”, działań z obszaru wsparcia zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, które są realizowane przez MEN i inne instytucje (w tym organizacje pozarządowe). 

Wskazano cztery priorytety działań na rzecz poprawy kondycji psychicznej uczniów: promocja zdrowia psychicznego, profilaktyka, pomoc w kryzysie, pomoc w powrocie do zdrowia.

1 stycznia 2024 roku minimalne wynagrodzenie za pracę w Polsce wzrosło do 4242 zł brutto. Dlatego niektórzy nauczyciele otrzymują wyrównanie z tytułu niższego uposażenia niż przewidują przepisy prawa pracy. Są jednak samorządy, które sygnalizują chęć potrącania wypłaconych dodatków wyrównawczych w momencie wejścia w życie zapowiadanych przez rząd podwyżek dla nauczycieli. Dlatego Związek Nauczycielstwa Polskiego przygotował opinię prawną w tej sprawie. Zgodnie z nią, takie potrącenie z wynagrodzenia pracownika może nastąpić tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie! 

Opinia ZNP ws. potrącania wyrównań wypłaconych w związku z nieosiąganiem przez nauczycieli stawek minimalnego wynagrodzenia w kontekście następczej podwyżki wynagrodzeń zasadniczych nauczycieli

1. Projekt rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej (dalej – r.zm.r.płac.) zmieniającego tabelę w rozporządzeniu płacowym nauczycieli, określającej stawki minimalnego wynagrodzenia zasadniczego, wejdzie w życie z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2024 r.  W związku z tym zwiększone stawki wynagrodzenia zasadniczego będą wypłacane z wyrównaniem od dnia 1 stycznia 2024 r.

Jednocześnie należy zauważyć, że dotychczas obowiązująca tabela w rozporządzeniu określającym minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli w większości przypadków zawierała kwoty niższe niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w 2024 r., określonego w § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz.U. poz. 1893) – dalej r.w.m.w.p.

W związku z tym nauczycielom, których wynagrodzenie nie osiągnęło w danym miesiącu wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. w kwoty 4242 zł określonej w § 1 r.w.m.w.p., wypłacany był dodatek wyrównawczy, o którym mowa w art. 7 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 2207 ze zm.) – dalej u.m.w.p.

2. Zgodnie z treścią art. 7 u.m.w.p. jeżeli w danym miesiącu, z uwagi na terminy wypłat niektórych składników wynagrodzenia lub rozkład czasu pracy, wynagrodzenie pracownika jest niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia, następuje uzupełnienie wynagrodzenia do tej wysokości w postaci wyrównania (dodatek wyrównawczy).

Obecnie pojawiają się informacje, że dodatek wyrównawczy wypłacony na podstawie art. 7 u.m.w.p. będzie potrącany po wypłaceniu zaktualizowanych stawek wynagrodzenia zasadniczego na podstawie rozporządzenia płacowego – z wyrównaniem od 1 stycznia 2024 r.

3. Zdaniem Związku Nauczycielstwa Polskiego potrącenie wypłaconego dodatku wyrównawczego jest nieprawidłowe z tego względu, że dodatek wyrównawczy, o którym mowa w art. 7 u.m.w.p., ustalany jest w określonym miesiącu, w odniesieniu do wynagrodzenia osiągniętego w tymże miesiącu, a także w związku z nieosiągnięciem w tym miesiącu kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Jeżeli nauczyciel nie osiągał wysokości wynagrodzenia minimalnego (4242 zł) w styczniu czy lutym, wypłacenie wyrównania na podstawie § 1 r.zm.r.płac., nie zmienia zasadności wypłacenia dodatku wyrównawczego na podstawie art. 7 u.m.w.p. w miesiącu styczniu czy lutym, niezależnie od wyrównania wypłaconego później na podstawie rozporządzenia płacowego nauczycieli.

W treści art. 6 i 7 u.m.w.p. nie została bowiem przewidziana formuła uśredniania wynagrodzenia np. z okresu kwartału i dopiero przy ustaleniu, że średnie wynagrodzenie z ww. okresu nie osiąga wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, dodatek wyrównawczy jest wypłacany.

W treści art. 6 i 7 u.m.w.p. przewidziano natomiast zasadę, że jeżeli w danym miesiącu nie jest osiągane wynagrodzenie minimalne, wypłacany jest dodatek wyrównawczy.

Z tego względu zdaniem ZNP określanie wypłaconego dodatku wyrównawczego na podstawie art. 7 u.m.w.p. jako świadczenia nienależnego należy traktować jako czyn, o którym mowa w art. 282 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 984 ze zm.) – dalej k.p.

Zgodnie z treścią art. 282 § 1 pkt 1 k.p. kto wbrew obowiązkowi wysokość wynagrodzenia bezpodstawnie obniża albo dokonuje bezpodstawnych potrąceń – podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.

4. Przepisy prawa pracy ze względu na realizację naczelnej zasady ochrony wynagrodzenia za pracę, umożliwiają potrącenie wynagrodzenia tylko w przypadkach wyraźnie określonych w treści ustawy Kodeks pracy.

Dyspozycja art. 87 k.p. nie obejmuje jednak sytuacji wskazanej w omawianej sprawie, więc pracodawca nie może potrącić wypłaconego dodatku wyrównawczego w kolejnym terminie płatności bez zgody pracownika.

Stąd ewentualne zastosowanie może mieć jedynie art. 91 § 1 k.p., zgodnie z którym należności inne niż wymienione w art. 87 k.p., mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.

Z przepisu wynika więc norma, że brak zgody pracownika na potrącenie „innych należności” powoduje wystąpienie skutecznie prawnej przeszkody dokonania przez pracodawcę takiego potrącenia. 

W takiej sytuacji pracodawca może dochodzić swego żądania tylko przed sądem, który dokona oceny czy w sprawie występuje podstawa do uznania wypłaty dodatku wyrównawczego jako świadczenia nienależnego.

Sporządził Krzysztof Lisowski

W styczniu br. Związek Nauczycielstwa Polskiego wystąpił do Minister Pracy z wnioskiem o znowelizowanie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę w ten sposób, aby wśród składników wynagrodzenia niezaliczanych do płacy minimalnej zostało uwzględnione wynagrodzenie z tytułu pracy w godzinach ponadwymiarowych i doraźnych zastępstw. 

Obecnie nauczyciele wykonujący dodatkową pracę w ramach godzin ponadwymiarowych i/lub doraźnych zastępstw, mają zdecydowanie gorszą sytuację prawną w zakresie prawa do wyrównania w porównaniu do tej samej grupy nauczycieli, którzy nie realizują zajęć w ramach godzin ponadwymiarowych i/lub doraźnych zastępstw.